THỦ TỤC LY HÔN CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI

Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ hôn nhân giữa vợ chồng theo bản án hay quyết định có hiệu lực của Tòa án. Khác với việc ly hôn thông thường, ly hôn có yếu tố nước ngoài có những quy định riêng và phức tạp hơn.

1/ CÁC TRƯỜNG HỢP ĐƯỢC YÊU CẦU GIẢI QUYẾT LY HÔN

Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 trao quyền được yêu cầu giải quyết ly hôn cho chính người vợ hoặc người chồng, hoặc cả hai có thể cùng yêu cầu Tòa án giải quyết việc ly hôn. Tuy nhiên, pháp luật về hôn nhân gia đình giới hạn quyền đối với người chồng khi quy định “Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi”.

Ngoài ra, những chủ thể khác được quyền yêu cầu Tòa án giải quyết việc ly hôn thay cho người vợ hoặc người chồng có thể là cha, mẹ hoặc người thân thích khác. Trường hợp này xảy ra khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình; hoặc một bên vợ, chồng là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.

2/ CÁC TRƯỜNG HỢP LY HÔN CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI

Căn cứ khoản 25 Điều 3 và Điều 127 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, các trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài được liệt kê bao gồm:

Việc ly hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài;
Việt ly hôn giữa người nước ngoài với nhau, mà những người này thường trú ở Việt Nam;
Việc ly hôn giữa công dân Việt Nam với nhau nhưng căn cứ để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó theo pháp luật nước ngoài, phát sinh tại nước ngoài hoặc tài sản liên quan đến quan hệ đó ở nước ngoài.

Về khái niệm “người nước ngoài”, khoản 2 Điều 3 Nghị định số 138/2006/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành các quy định của Bộ luật Dân sự về quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài giải thích “là người không có quốc tịch Việt Nam, bao gồm người có quốc tịch và người không quốc tịch”.

3/ THẨM QUYỀN GIẢI QUYẾT LY HÔN CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI

Điều 127 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về thẩm quyền giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài như sau:

Theo pháp luật Việt Nam, và trao thẩm quyền cho toà án nhân dân tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương đối với trường hợp ly hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài hoặc giữa người nước ngoài với nhau thường trú tại Việt Nam.
Theo pháp luật của nước nơi thường trú chung đối với trường hợp bên là công dân Việt Nam không thường trú ở Việt Nam vào thời điểm một hoặc cả hai bên nộp đơn yêu cầu ly hôn. Tuy nhiên, nếu vợ chồng không có nơi thường trú chung thì giải quyết theo pháp luật Việt Nam.
Theo pháp luật của nước nơi có bất động sản đối với trường hợp khi một hoặc cả hai bên yêu cầu ly hôn có yêu cầu giải quyết tài sản là bất động sản ở nước ngoài.

4/ HỒ SƠ LY HÔN CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI

Các giấy tờ mà người vợ/chồng cần chuẩn bị để nộp cho cơ quan có thẩm quyền bao gồm:

Đơn khởi kiện (yêu cầu ly hôn) đối với trường hợp đơn phương ly hôn hoặc Đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn;
Giấy chứng nhận kết hôn (Bản chính hoặc Bản sao có chứng thực kèm lý do không thể giao nộp Bản chính);
Giấy tờ pháp lý cá nhân (CCCD/CMND/hộ chiếu) của vợ và chồng (Bản sao có chứng thực);
Sổ hộ khẩu/Sổ tạm trú/Thẻ tạm trú của vợ và chồng (Bản sao có chứng thực);
Giấy khai sinh của con (nếu có) (Bản sao có chứng thực).

5/ THỦ TỤC LY HÔN CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI TẠI VIỆT NAM

Thủ tục yêu cầu ly hôn có yếu tố nước ngoài.

Như vậy, đối với trường hợp ly hôn có yếu tố nước ngoài do Tòa án tại Việt Nam có thẩm quyền thụ lý, thì thủ tục thực hiện giống như thủ tục giải quyết ly hôn bình thường.